|
Tanım
:
Akut bronşit bronş adı verilen büyük solunum yollarında virus,
bakteri ve mantarlar tarafından oluşturulan akut bir iltihabi hastalığıdır.
Ayrıca asidik ve alkali maddelerin solunması ile de iltihabi olmayan
akut bronşit tablosu da gerçekleşebilir.
Etkenler
:
Akut bronşit yapan nedenlerin başında solunum yolları virusları
yer almaktadır. Akut bronşit vakalarının ekserisi İnfluenza,
Parainfluenza, Coryza (nezle) virusu, Adenoviruslar
ve Respiratory syncytial viruslarla meydana gelir.
Bakterilerle meydana gelen akut bronşit nispeten daha seyrektir.
Akut bronşite sebep olan bakterilerin başında Hemophilus
influenza, Pnömokoklar, Streptokoklar,
ve Stafilokoklar gelmektedir.
Nadiren Candida ve Aspergillosa türü mantarlar da akut bronşite
neden olabilirler.
Şikayetler
:
Genellikle hastalık burun ve boğaz enfeksiyonu şeklinde başlar.
Bazen de üst solunum yollarına ait herhangi bir şikayet olmaksızın
akut bronşit tablosu kendini gösterebilir.
Hastalığın başlangıcında sık tekrarlayan ve kuru bir öksürük
vardır. Birkaç gün sonra öksürükle beraber balgam çıkarma şikayeti
de olaya dahil olur. Önceleri normal vasıflarda olan balgam, bir süre
sonra iltihaplı bir özellik kazanır.
Bazı vakalarda yüksek ateş, halsizlik, kırgınlık şikayetleri
de görülebilir. Bir kısım hastada büyük hava yollarının tahrişine
bağlı olarak gelişen göğüs ağrısı da bulunabilir.
Fizik
Bulgular :
Fizik muayene bulguları normal olabilir. Solunum yollarının ödem
ve koyu balgam ile tıkanmış olduğu durumlarda ronküs denilen anormal
sesler duyulabilir. Bronşlarda yumuşak balgam varsa ral adı verilen
anormal solunum sesleri duyulabilir. Raller genellikle her iki akciğer
sahasında yaygın olarak duyulursa da bazı sahalarda daha az, bazı
sahalarda daha belirgin olabilir.
Tanı
:
Akut bronşitte solunum yollarının tutulması ve akciğer
dokusunun normal olması nedeniyle akciğer grafisi normal olarak
bulunabilir. Bazı vakalarda akciğer dokusu da iltihaptan etkilenebilir
ve akciğer grafisinde solunum yolları ve damarsal yapılarda belirginleşmeler
izlenebilir.
Bakterilerin neden olduğu akut bronşitte kanda beyaz küre hücrelerinin
sayısında ve kan çökme hızında artış görülebilir. Balgam
tetkiklerinde etken bakteri ya da mantar üretilebilir, virusların tespit
edilmesi zordur.
Akut bronşit tanısı hastanın şikayetleri, muayene bulguları
ve laboratuar tetkikleri bir arada değerlendirilerek konulur.
Tedavi
:
Hastanın odası sıcak ve nemli olmalıdır. Ateşsiz ve hafif
seyirli akut bronşitlerde antibiyotik tedavisi gerekli değildir. Küçük
çocukların, yaşlıların, kalp hastalarının, amfizem ve kronik bronşitli
hastaların akut bronşitlerinde antibiyotik kullanılmalıdır. Yüksek
ateşle seyreden olgularda mutlaka antibiyotik verilmelidir.
Ateş ve ağrısı olan hastalarda tedaviye ağrı kesici-ateş düşürücü
ilaçlar eklenmelidir. Balgam çıkaramayan hastalarda sürekli ve rahatsız
edici kuru öksürük varsa öksürük kesici ilaçlar da başlanabilir.
Hastanın balgam atması halinde balgam söktürücü ilaçlar kullanılmalıdır.
|
